Bitcoin vừa mất “lớp đệm” thanh khoản ẩn trị giá 2 nghìn tỷ USD, đối mặt sóng áp lực mới khốc liệt

Đợt tăng giá Bitcoin trong năm 2025 dựa trên một nền tảng thanh khoản mạnh, nhưng bức tranh thực tế trong quý cuối năm lại cho thấy nhiều thay đổi đáng chú ý. Một số nhà phân tích chỉ ra rằng các chỉ số thanh khoản toàn cầu vẫn ở mức kỷ lục và cho rằng sóng tăng vẫn tiếp diễn. Trong khi đó, theo dữ liệu theo dõi tần suất cao của CrossBorder Capital, đà tăng đã đạt đỉnh từ đầu tháng 11, với chu kỳ thanh khoản của Mỹ bắt đầu đảo chiều.

Cả hai quan điểm đều dựa trên dữ liệu thực tế. Câu hỏi đặt ra là liệu mức thanh khoản tuyệt đối quan trọng hơn hướng đi của nó, và điều này có ý nghĩa gì đối với Bitcoin khi tiến vào năm 2026.

Kỷ lục cao, nhưng động lực suy giảm

Dữ liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho thấy năm 2025 mở đầu với sự mở rộng thực sự: tín dụng ngân hàng xuyên biên giới bằng ngoại tệ đạt 34,7 nghìn tỷ USD trong quý I, với tín dụng bằng USD, EUR và JPY tăng từ 5–10% so với cùng kỳ năm trước.

Đến cuối tháng 6, chỉ số thanh khoản toàn cầu mở rộng của BIS vẫn cho thấy tín dụng ngoại tệ tăng 6% bằng USD và 13% bằng EUR so với cùng kỳ. Đây là bối cảnh mà phe tăng giá Bitcoin trích dẫn để khẳng định thanh khoản đã phá kỷ lục và duy trì ở mức cao trong nửa đầu năm.

Tuy nhiên, theo dữ liệu riêng của CrossBorder Capital, tổng hợp bảng cân đối của các ngân hàng trung ương, dòng chảy ngân hàng bóng tối và xung lực tín dụng để đưa ra ước tính thanh khoản toàn cầu, câu chuyện trong quý IV lại khác.

Bản ghi chú tháng 10 của Michael Howell cho thấy: “Thanh khoản toàn cầu đạt gần mức kỷ lục khoảng 185 nghìn tỷ USD nhưng gặp khó trong việc tăng thêm”, với động lực suy giảm do Fed thắt chặt định lượng, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc bơm tiền chậm lại, cùng đồng USD không còn yếu như trước, ảnh hưởng đến cơ sở tiền tệ bóng tối.

Cập nhật ngày 5/12 ước tính thanh khoản toàn cầu đạt 187,3 nghìn tỷ USD, tăng 750 tỷ USD trong tuần nhưng vẫn thấp hơn đỉnh đầu tháng 11, cho thấy tăng trưởng “gần đây đã đình trệ”.

Đến 23/12, nhóm nghiên cứu khẳng định: “Thanh khoản toàn cầu giảm lần nữa tuần trước”, ước tính giảm 592 tỷ USD xuống 186,2 nghìn tỷ USD, với cả chỉ số tăng trưởng ngắn hạn và dài hạn đều đảo chiều. Howell bổ sung rằng thanh khoản đã giảm khoảng 1,8 nghìn tỷ USD kể từ đầu tháng 11 và chu kỳ thanh khoản Mỹ dường như đã đạt đỉnh.

Tóm lại, thanh khoản toàn cầu vẫn ở mức cao, nhưng quý IV là giai đoạn đi ngang hoặc co lại nhẹ, không còn tạo ra các mức đỉnh mới hàng tháng. Mức tuyệt đối vẫn cao, nhưng xu hướng trong quý cuối là giảm hoặc đi ngang.

Thắt chặt thanh khoản ròng ở Mỹ

Các cơ chế mà trader crypto theo dõi dưới tên gọi “thanh khoản ròng” (tổng tài sản Fed trừ Tài khoản Kho bạc, trừ repo ngược) làm rõ diễn biến trong nước.

• Báo cáo bảng cân đối Fed cho thấy tổng tài sản giảm khoảng 132 tỷ USD trong hai quý gần đây, còn 6,6 nghìn tỷ USD vào cuối tháng 9, với nắm giữ chứng khoán giảm 126 tỷ USD.

• Tài khoản Kho bạc tăng khoảng 440 tỷ USD từ sau giải quyết trần nợ giữa năm, cùng với thắt chặt định lượng làm giảm dự trữ khoảng 450 tỷ USD.

• Cùng lúc, cơ sở repo ngược qua đêm của Fed, từng giữ hơn 2 nghìn tỷ USD năm 2022, gần như bằng 0 lần đầu tiên trong nhiều năm, loại bỏ một đệm thanh khoản lớn.

Các yếu tố này kết hợp với việc đồng USD giảm khoảng 10% trong năm 2025 (theo DXY), giúp nới lỏng thanh khoản toàn cầu, nhưng việc USD hồi phục gần đây lại hạn chế động lực tăng thanh khoản trong tháng 11 và 12.

Hình dung tổng thể

Nhìn tổng thể, thanh khoản toàn cầu tăng mạnh từ cuối 2024 đến giữa 2025, duy trì gần mức kỷ lục, tạo nền tảng thực sự cho chu kỳ Bitcoin thay vì dựa trên “bong bóng”. Nhưng xung lực tăng mạnh, đặc biệt từ việc rút cơ sở repo ngược của Fed, giờ đã kết thúc.

Thanh khoản ròng Mỹ trong quý IV đi ngang hoặc giảm nhẹ, do thắt chặt định lượng, Tài khoản Kho bạc lớn hơn và “hết kho dự trữ repo” bù đắp phần tăng trước đó. Dữ liệu của Howell cho thấy từ đầu tháng 11, tổng thanh khoản toàn cầu ngừng lập đỉnh mới và giảm bớt.

Như vậy, cả hai phe đều đúng với tuyên bố riêng: thanh khoản toàn cầu đạt kỷ lục và vẫn cao, trong khi thanh khoản ròng Mỹ đi ngang và co lại trong quý IV.

Yếu tố định hướng quan trọng

• Fed đã kết thúc thắt chặt định lượng, ngừng giảm bảng cân đối và mua lại một số trái phiếu ngắn hạn, làm giảm áp lực cạn kiệt dự trữ.

• Tăng cường từ repo ngược đã hết.

• Hầu hết xung lực bổ sung từ các quỹ thị trường tiền tệ rút tiền khỏi repo ngược Fed đã qua, không lặp lại.

Từ đây, thay đổi dự trữ phụ thuộc vào phát hành trái phiếu và hoạt động Fed, thay vì một “kho dự trữ 2 nghìn tỷ USD”. Mức thanh khoản không còn bị ép chặt, nhưng cũng không còn được bơm mạnh cơ học.

Các yếu tố như phát hành trái phiếu, Tài khoản Kho bạc và quyết định chính sách của các ngân hàng trung ương lớn sẽ quyết định liệu thanh khoản toàn cầu có duy trì hay giảm.

Ý nghĩa đối với Bitcoin

Con đường phía trước có thể là “cao nhưng rung lắc”: thanh khoản toàn cầu vẫn cao nhưng có thể giảm nhẹ hoặc hồi phục tùy chính sách và diễn biến USD.

Bitcoin vẫn đang dựa trên mức thanh khoản cao đã tích lũy từ nửa đầu chu kỳ. Tuy nhiên, xung lực quý IV đã chuyển từ hỗ trợ mạnh sang trạng thái “trộn lẫn hoặc yếu”. Bước tiếp theo phụ thuộc vào Fed cắt lãi bao nhiêu, USD có tăng lại hay không, và các ngân hàng trung ương ngoài Mỹ có bơm lại thanh khoản hay không.

Dữ liệu cho thấy sóng thanh khoản đã khởi động chu kỳ này vẫn đang tiếp diễn, nhưng không còn dốc lên. Bitcoin không phải đối mặt với cạn kiệt thanh khoản nghiêm trọng, nhưng cũng không có “nhiên liệu tươi” nếu các quyết định chính sách không nghiêng về mở rộng.

Đây không phải dự báo giảm giá, mà là nhận định rằng phần dễ dàng nhất của việc tận dụng đà cơ học từ repo ngược và thanh khoản đầu chu kỳ đã qua. Bước tiếp theo phụ thuộc vào chính sách, chứ không phải “đường ống” thanh khoản.

• Chu kỳ 4 năm của Bitcoin đã bị phá vỡ — và nếu đúng như vậy, điều gì sẽ đến tiếp theo?
• Bitcoin lặp lại mô hình 2020 khi kim loại quý dẫn sóng sau cú sốc thị trường
• Các nhà phân tích đưa ra kịch bản tăng giá Bitcoin trong năm 2026

Thạch Sanh