Tranh cãi về việc có nên cấm bán khống trên thị trường tiền điện tử sau những bê bối gần đây không?

Bitcoin giảm giá nhanh 50% sau khi các nhà đầu tư lo ngại về virus Corona. Câu hỏi là, động thái này có phải là thái quá?

Giá thị trường crypto hiện tại | Nguồn: Coinmarketcap

Sự cố flash làm tăng bóng ma của các lệnh cấm Short

Vào ngày thứ Năm đen tối, Bitcoin đã giảm xuống mức giá chưa từng thấy kể từ tháng 4 năm 2019, làm giảm một nửa giá trị của nó khi nỗi sợ siết chặt thị trường trên toàn thế giới. Sự bán tháo ồ ạt là một quả bom nguyên tử, trong đó tất cả các loại tiền điện tử phải hứng chịu ngoại trừ stablecoin.

Các vị trí Long trị giá khoảng 1 tỷ đô la đã bị thanh lý vào thứ Năm đen, làm dấy lên mối lo ngại nghiêm trọng về khả năng tồn tại của giao dịch đòn bẩy và phái sinh trong thị trường tiền điện tử. Sau sự cố, nền tảng giao dịch phái sinh Huobi DM đã giới thiệu một tính năng thanh lý một phần nhằm cung cấp một bộ ngắt mạch để hạn chế tổn thất giao dịch trong trường hợp xảy ra sự cố flash.

Hơn nữa, một tỷ lệ đáng kể khối lượng giao dịch tiền điện tử xảy ra trên BitMEX, OKEx, Binance Futures và FTX, cho thấy giao dịch có đòn bẩy đang có tác động không tương xứng đến giá giao ngay.

Tháng 10 năm ngoái, các phân tích đã phát hiện ra rằng giao dịch tương lai tiền điện tử chiếm khoảng 50% khối lượng giao dịch. Theo công ty phân tích Skew, trước khi sụt giảm nghiêm trọng, giao dịch tương lai BTC đã cán mốc khối lượng OI khoảng 5 tỷ đô la.

BTC Futures | Nguồn: Skew

Theo nhà cung cấp phân tích dữ liệu tiền điện tử, Datamish, khoảng một phần ba vị trí margin Bitcoin mở là Short (tăng từ khoảng 10% vào cuối tháng 2).

Giá Bitcoin, tổng lãi Long và Short (30 ngày). Nguồn: Datamish

Hơn nữa, dữ liệu cho thấy hiện tại khoảng một phần ba các vị trí Shot đó được bảo hiểm.

Các vị trí Shot của Bitcoin được bảo hiểm và không được bảo vệ (30 ngày). Nguồn: Datamish

Các trường hợp sụp đổ của thị trường có thể được giảm nhẹ nếu việc bán khống bị cấm, nhưng đây có phải là cách tiếp cận đúng đắn và ngay cả khi như vậy, liệu nó có khả thi? Điều này đang gây tranh cãi lớn trên các group mạng xã hội, rất nhiều ý kiến cho rằng Bitcoin không bị như vậy trước khi bán khống xuất hiện.

• Long là gì? Short là gì trong Trade Coin

Thị trường truyền thống được bảo vệ khỏi áp lực Short?

Các thị trường ở Bỉ, Hy Lạp, Pháp, Ý và Tây Ban Nha đều đã thực hiện các lệnh cấm đối với việc bán khống một số cổ phiếu và chính quyền Hà Lan đang xem xét theo vụ kiện. Trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua, các thị trường trên toàn cầu đã đặt lệnh cấm bán khống cổ phiếu tài chính, theo cách nói của SEC, bảo vệ sự toàn vẹn và chất lượng của thị trường chứng khoán và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Lý do đằng sau việc tạm dừng bán khống là giúp tăng thị trường trong thời điểm không chắc chắn và biến động. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc cấm các nhà đầu tư Short thực sự gây hại cho thị trường.

Alessandro Beber và Marco Pogano nghiên cứu về các hạn chế bán khống sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu được công bố trên The Journal of Finance cho thấy:

Các lệnh cấm bán khống được áp dụng trong cuộc khủng hoảng có liên quan đến sự gián đoạn thanh khoản có ý nghĩa thống kê và kinh tế, nghĩa là, với sự gia tăng chênh lệch giá mua và trong chỉ số thanh khoản Amihud, kiểm soát các biến số khác.

Nói cách khác, nó làm xấu đi sự biến động trong ngắn hạn. Về lâu dài, không có áp lực giảm giá mà người Short áp đặt lên thị trường, không có các bộ giảm chấn kỹ thuật trong giao dịch dài hạn đầu cơ. Rủi ro tích lũy ở đây là việc tạo ra bong bóng tài sản.

Các nhà nghiên cứu của Princeton, Jose Scheinkman và Wei Xiong cũng đưa ra một kết luận tương tự trong nghiên cứu của họ có tiêu đề Overconfidence and Speculative Bubbles (Quá tự tin và bong bóng đầu cơ). Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng khi các cơ hội ngắn hạn bị hạn chế và những bất đồng định giá phát sinh, sự lạc quan và tự tin thái quá sẽ kết hợp để tạo ra bong bóng giá.

Nói cách khác, không có áp lực Short, các trader có xu hướng tin rằng họ sẽ luôn có cơ hội bán tài sản với giá cao hơn so với họ đã mua chúng.

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn chưa áp dụng bán khống, đó cũng là nguyên nhân một số cổ phiếu bị bong bóng và khi sụp đổ thường gây náo loạn thị trường. Bán khống là phương tiện kìm hãm độ sung sướng trong lúc tăng giá, khiến thị trường ổn định hơn.

Cấm Short trong thị trường tiền điện tử là không thực tế?

Hiệu quả của việc cấm short trên các sàn giao dịch tiền điện tử cũng phụ thuộc vào mức độ thực tế của nó. Với cấu trúc của ngành giao dịch tiền điện tử, nơi tồn tại nhiều sàn với quy mô khác nhau trong một số môi trường tài phán, việc điều phối một bộ quy tắc sẽ hầu như không thể.

Bất kỳ quy tắc nào mà không thể cưỡng chế trên toàn ngành sẽ tạo ra méo mó thị trường. Nếu một sàn không cho phép short nhưng một số sàn khác cho phép, các trader sẽ sử dụng các cơ hội chênh lệch giá bằng cách mua tiền điện tử ở nơi rẻ và chuyển sang bán nơi đắt hơn ăn chênh lệch.

Short về cơ bản tạo áp lực giảm giá lành mạnh đối với tài sản tiền điện tử. Cấm nó có thể làm giảm bớt một số cơn đau ngắn hạn trong thời kỳ biến động cực đoan nhưng gần như chắc chắn sẽ làm cho cho ngành công nghiệp trưởng thành trong dài hạn.

• Bitcoin giữ giá tốt trong khi chỉ số tương lai S&P500 sụp đổ 5% trong 5 phút sau khi gói cứu trợ 1.000 tỷ của tổng thống Mỹ bị bác bỏ
• Chị gái Mark Zuckerberg liên tục nói về Bitcoin, Ripple và blokchain ngay trước “Thứ Năm đen tối”