Bitcoin và môn Kinh tế học

Mỗi lời giới thiệu của các khóa học Kinh tế Vĩ mô đều định nghĩa thế nào là tiền tệ và mô tả các tính năng, phân loại và đặc điểm của tiền tệ. Từ các bánh xe đá thời cổ đại, các bánh trà Trung Hoa xưa, các miếng phô mai, vỏ sò đến răng của những chú chó và vô vàn những vật dụng khác đã được sử dụng như một loại tiền tệ.

 Việc sử dụng tiền đã dẫn đến việc phân bổ các nguồn lực một cách hiệu quả hơn và loại bỏ việc trao đổi ngẫu nhiên trùng hợp các ý muốn. Hầu như các nền văn minh đều đã khám phá ra điều này. Chi phí cơ hội của việc tìm được một người có thứ mà bạn mong muốn cùng lúc bạn có thứ mà người đó cũng đang tìm kiếm là một việc rất tốn thời gian. Việc tìm người nào đó với một BLT (Hợp đồng Xây dựng – Thuê dịch vụ – Chuyển giao) kèm theo một bài giảng về môn kinh tế học cũng sẽ trở nên không hiệu quả. Tiền tệ ra đời để giải quyết vấn đề này.

Làm cách nào mà các nhà kinh tế học định nghĩa tiền tệ?

Tất cả các sách kinh tế học đều bắt đầu với 3 chức năng chính của tiền: chức năng phương tiện trao đổi, chức năng phương tiện dự trữ giá trị và chức năng đơn vị đánh giá.
Trong đó, chức năng quan trọng nhất chính là phương tiện trao đổi. Người bán chấp nhận tiền trong việc trao đổi các hàng hóa và dịch vụ. Như đã đề cập trước đó, nếu không có tiền, xã hội sẽ phải đi tìm kiếm sự trao đổi ngang hàng.

Tiền cũng phải đóng vai trò dự trữ giá trị. Nếu bạn bán đi một thứ gì đó hoặc cung cấp sức lao động của bạn thì bạn sẽ muốn tiết kiệm sức mua đó cho sau này. Lạm phát hoặc giảm phát làm xói mòn giá trị lưu trữ của đồng tiền.

Chức năng thứ ba của tiền chính là đơn vị đánh giá. Tiền phải có khả năng cung cấp thức đo để xác định giá trị của hàng hóa và dịch vụ. Hơn nữa, đây là thức đo để so sánh giá cả của hàng hóa và dịch vụ và cung cấp một tín hiệu đo lường trong việc xáo trộn liên tục của việc phân bổ các nguồn lực.

Bất cứ thứ gì có khả năng mang lại 3 chức năng trên thì được gọi chung là tiền. Cho dù đó là một miếng bìa cát tông hình chữ nhật, các con số trên máy tính hay các bánh xe đá thời cổ đại hoặc các vỏ sò, nếu chúng mang chức năng của tiền, thì hiển nhiên chúng chính là tiền.

Các loại tiền tệ

Nhập môn kinh tế học cũng đưa ra các định nghĩa khác nhau về các loại tiền. Thông thường tập trung thành 3 loại sau: Hóa tệ, Bút tệ và Tiền mặt.

Hóa tệ chính là tiền mà có thêm giá trị như một loại hàng hóa. Gia súc, xì gà và các loại đá quý là ví dụ của hóa tệ. Bút tệ chính là tiền được đảm bảo bởi, hoặc có thể trao đổi cho, một vật dụng có giá trị như là vàng hoặc bạc. Đồng tiền điện tử Tether được đảm bảo bởi đồng Đô la Mỹ chính là một ví dụ.

Tiền mặt là tiền được tạo ra sự thừa nhận hoặc các lệnh từ chính phủ. Đây là một nghị định chính phủ tuyên bố rằng hình thái tiền tệ này là có giá trị mà không cần phải có giá trị vốn có hoặc giá trị nội tại. Các chính phủ thường làm cho loại tiền này trở thành cách duy nhất để bạn trả thuế. Điều này rõ rằng mang lại một số tiện ích quan trọng và là lý do để chúng ta chấp nhận các mệnh lệnh dường như vô lý.

Cuối cùng, các nhà kinh tế học hẫ thu hẹp một số tính năng để làm nên một loại tiền tệ tốt. Độ bền, tính linh động, khả năng chia nhỏ, ổn định về mặt giá trị, tính khan hiếm và có thể chấp nhận sử dụng rộng rãi.

Đưa Bitcoin vào bài kiểm tra

Hãy làm một bài tập tư đánh giá đơn giản và đưa Bitcoin vào trong bài tập này. Chúng ta có thể đo dựa trên một thang đo 30 điểm với 10 điểm cho mỗi danh mục: Chức năng, phân loại và đặc điểm.

Chức năng – Không nhiều người chấp nhận Bitcoin như là một phương tiện trao đổi. Những mặt báo gần đây đã nhấn mạnh rằng một vài doanh nghiệp lớn đã ngưng chấp nhận sử dụng Bitcoin. Sẽ cần có nhiều nghiên cứu hơn để xác định tỷ giá trao đổi trong sự chấp nhận sử dụng trên toàn thế giới. Như đã được đề cập, sự dễ dàng chuyển đổi sang tiền mặt hiện tại của Bitcoin không nên bị giảm bớt. Quan trọng hơn, một người có thể sử dụng Bitcoin ở bất cứ nơi nào logo của Visa được chấp nhận với các thẻ ghi nợ mà có thể chuyển đổi Bitcoin của bạn sang tiền mặt ngay tại thời diểm mua bán. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng ở mọi quốc gia trên thế giới.

Trên khía cạnh phương tiện cất giữ giá trị, Bitcoin vẫn cực kỳ không ổn định. Nếu bạn mua Bitcoin sau đợt Lễ tạ ơn khi giá trị đồng tiền này chạm mốc 19.000$, thì đây chính là một phương tiện cất giữ giá trị khủng khiếp. Nếu bạn mua Bitcoin trước năm 2017, thì đồng tiền này là một trong những phương tiện cất giữ giá trị tốt nhất từ trước đến nay. Nhưng nhìn chung, tính biến động lớn không là một đặc điểm tốt khi hướng đến chức năng này của tiền tệ.

Bitcoin không thể hiện nhiều chức năng của một đơn vị đánh giá, nhưng bạn có thể tranh luận rằng đồng tiền này vẫn đang trên đà phát triển thành một loại đơn vị có thể đánh giá để đo lường hoặc để mua vào các loại tiền kỹ thuật số khác. Chắc chắn một số người đã thỏa thuận, đàm phán các loại dịch vụ, sức lao động hoặc hàng hóa chỉ với thang đo là Bitcoin nhưng đây vẫn là một con số cực kỳ nhỏ.

Chấm điểm – 6 trên 10 trong tổng số các chức năng của tiền tệ

Đặc điểm – Bitcoin cực kỳ linh hoạt, có thể chia nhỏ một cách hoàn hảo, bền vững và đảm bảo được tính khan hiếm. Đây là một loại tiền tệ hoàn hảo ở những góc độ trên. Nhưng một lần nữa, Bitcoin lại thiếu mất tính ổn định và khả năng chấp nhận sử dụng rộng rãi.

Chấm điểm – 8 trên 10 trong tổng số các đặc điểm của tiền tệ

Các loại tiền tệ – Các loại tiền được coi như là tiền lệ được xem như là tiền tệ trong quá khứ. Hầu như các loại tiền tệ đã từng hoặc là hàng hóa (hóa tệ), đại diện (bút tệ) hay tiền mặt. Bitcoin không phải là một hàng hóa, cũng không đại diện cho bất cứ thứ gì có giá và chắc chắn rằng đây không phải là một loại tiền mặt. Tranh cãi duy nhất mà tác giả bài viết nhận thấy chính là Bitcoin đại diện cho tất cả các máy tính, năng lượng và nhân lực trong hệ thống đào để giữ cho toàn hệ thống hoạt động một cách minh bạch. Bởi vì nó quá mới nên không hề có tiền lệ với loại tiền tệ như thế này. Tiền kỹ thuật số là một loại tiền mới và chắc chắn rằng các sách giáo khoa trong tương lai sẽ cập nhật loại tiền này sớm. Nhưng ngay lúc này, Bitcoin không hề thuộc bất cứ sự phân loại tiền tệ nào trong Kinh tế học cơ bản.

Chấm điểm – 4 trên 10 trong tổng số các loại tiền tệ

Như vậy Bitcoin được xếp loại D-

Theo bài tập tự đánh giá này, Bitcoin chỉ được 18 trên tổng số 30 điểm của một loại tiền tệ. Vậy là 60% đạt, một điểm D-. Giá trị của Bitcon ngày nay đại diện cho các phân tích tổng hợp của tất cả những người tham gia vào thị trường Bitcoin. Một trong những lý do mà đồng tiền này không có giá 50.000USD một coin ngay lúc này bởi vì tính không ổn định và thiếu sự chấp nhận sử dụng rộng rãi. Nếu Bitcoin trở nên ổn định hơn và được sử dụng rộng rãi hơn, đồng tiền này có thể mang lại nhiều tiện ích hơn so với một loại tiền tệ. Bitcoin cần được cải thiện tính ổn định và khả năng chấp nhận rộng rãi để có thể di chuyển trong các thị trường. Điều này dường như đang xảy ra. Các đồng tiền kỹ thuật số khác đang theo sau, cố gắng thực hiện tốt hơn đổng tiền tiền nhiệm (Bitcoin) và nhiều chính phủ đang tích cực cố gắng làm gián đoạn chức năng chấp nhận sử dụng rộng rãi. Đây sẽ là một động thái thú vị để đón chờ.
Với bạn, thang điểm nào sẽ dành cho Bitcoin?

Xem thêm:

• Lý thuyết trò chơi và tiền mã hóa
• CoinEx là gì?

Sn_Nour

Tạp chí Bitcoin