Kho bạc Bitcoin trở thành “mồi nhử” cho làn sóng quốc hữu hóa

Ngành công nghiệp crypto nên đẩy mạnh nâng cao nhận thức cộng đồng về sự khác biệt giữa việc tự lưu ký (custody) và gửi Bitcoin cho bên thứ ba quản lý.

Các công ty nắm giữ Bitcoin trong kho bạc có thể trở thành “mồi nhử” cho quá trình quốc hữu hóa trong tương lai, khi chính phủ Mỹ tìm cách duy trì vai trò thống trị toàn cầu bằng cách tịch thu BTC trong bối cảnh đô la Mỹ có nguy cơ mất vị thế đồng tiền dự trữ của thế giới.

Các công ty nắm giữ Bitcoin trong kho bạc như một loại tài sản dự trữ. Strategy của Michael Saylor là công ty đầu tiên theo đuổi chiến lược này.

Dữ liệu cho thấy các công ty niêm yết công khai đang nắm giữ tổng cộng 1 triệu Bitcoin tính đến giữa năm 2025.

Các cuộc thảo luận xoay quanh công ty kho bạc Bitcoin hiếm khi đề cập đến vấn đề chủ quyền tài chính. Trong thực tế, Bitcoin thường được các công ty sử dụng như một công cụ để tận dụng đòn bẩy từ BTC nhằm thúc đẩy giá cổ phiếu.

Chẳng hạn, phân tích của Charles Schwab về các công ty này mang đến cho nhà đầu tư một cách tiếp cận mới với crypto, đồng thời đa dạng hóa bảng cân đối kế toán doanh nghiệp — nhưng lại không đề cập đến yếu tố chủ quyền tài chính.

Schwab viết:

“Strategy gắn bó với tiền điện tử từ năm 2020 và góp phần tạo nên khuôn mẫu cho các công ty nắm giữ Bitcoin trong kho bạc, mở ra một kênh mới để nhà đầu tư tiếp cận thị trường crypto”.

Thay vì trao quyền cho cá nhân để họ tự tin nắm giữ Bitcoin trong ví lạnh, các công ty này lại đang cung cấp cho họ những lựa chọn dễ dàng nhưng không kèm theo quyền kiểm soát khóa riêng của chính mình.

Trái lại, Bitcoin từ lâu — đặc biệt là trong mắt những người tiên phong — đã được xem là công cụ tiềm năng để tách tiền tệ ra khỏi sự kiểm soát của nhà nước.

Việc các công ty kho bạc Bitcoin có thực sự là công cụ phục vụ tự do tài chính hay không vẫn còn là điều chưa được kiểm chứng.

Những người tiên phong trong cộng đồng, như Adam Back, từng ca ngợi các công ty kho bạc Bitcoin vì đã củng cố vai trò của nó như một kho lưu trữ giá trị toàn cầu, độc lập với nhà nước.

Tuy nhiên, luận điểm này khó có thể thành hiện thực. Trên thực tế, các công ty kho bạc Bitcoin lại đang trở thành “cánh tay nối dài” của nhà nước theo một cách nào đó.

Họ là những công ty được niêm yết công khai nên bộ phận kế toán và luật sư của họ phải tuân theo quy định của cơ quan quản lý và thường nắm giữ quyền lực lớn ngang với ban điều hành trong cấu trúc doanh nghiệp.

Sự thật rất rõ ràng là các công ty kho bạc Bitcoin không thể hoạt động một cách độc lập khỏi nhà nước. Họ là mục tiêu chính của sự giám sát từ chính phủ, nên trở thành những ứng viên hàng đầu cho các đợt quốc hữu hóa trong tương lai.

Nhà nước hoàn toàn có thể xem lượng Bitcoin mà các công ty nắm giữ là mối đe dọa đối với fiat.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), có đến 90% ngân hàng trung ương trên thế giới đang phát triển các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) nhằm loại bỏ sự cần thiết của Bitcoin trong vai trò tài sản dự trữ. Điều này cho thấy các chính phủ đã sớm coi Bitcoin là mối đe dọa.

Nếu Bitcoin thực sự thay thế được fiat, các công ty kho bạc Bitcoin có thể bị quốc hữu hóa, trong đó nhà nước sẽ tịch thu toàn bộ tài sản của doanh nghiệp.

Đã từng có tiền lệ cho những hành động như vậy. Đơn cử, Sắc lệnh Hành pháp 6102 ban hành năm 1933 tại Mỹ yêu cầu công dân giao nộp vàng cho chính phủ.

Hơn nữa, chính phủ Mỹ trong quá khứ cũng đã từng thực hiện việc quốc hữu hóa doanh nghiệp.

Trong Thế chiến I và Thế chiến II, chính phủ đã quốc hữu hóa các tuyến đường sắt, hệ thống điện tín và nhiều ngành công nghiệp khác nhằm phục vụ cho nỗ lực chiến tranh.

Cơ quan Quản lý Đường sắt Mỹ (US Railroad Administration) đã quốc hữu hóa ngành đường sắt trong giai đoạn từ năm 1917 đến 1920.

Trong Thế chiến II, các mỏ than, nhà máy thép, thậm chí cả chuỗi bán lẻ Montgomery Ward cũng bị chính phủ tiếp quản để đảm bảo sản xuất không bị gián đoạn.

Nếu vẫn cùng cách lãnh đạo như thời điểm bị quốc hữu hóa, có thể Montgomery Ward sẽ trở thành một công ty kho bạc Bitcoin trong bối cảnh hiện nay. Bởi lẽ, chủ tịch Sewell Avery của Montgomery Ward đã từ chối tuân thủ các yêu cầu từ công đoàn lao động và Hội đồng Lao động Chiến tranh.

“Không cần chính phủ. Tôi chẳng cần bất kỳ lời khuyên chết tiệt nào của các ông cả”, Avery được cho là đã khẳng định vào tháng 4 năm 1944 khi Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Francis Biddle đối chất với ông.

Avery nghe chẳng khác gì một người ủng hộ Bitcoin.

Chính phủ cũng từng tiếp quản nhiều tổ chức tài chính. Năm 1984, chính phủ đã mua lại 80% cổ phần của Continental Illinois Bank, tổ chức được xem là “quá lớn để thất bại”.

Trong cuộc khủng hoảng tiết kiệm và cho vay năm 1989, chính phủ đã thành lập Resolution Trust Corporation (Tập đoàn ủy thác giải quyết) để quản lý hơn 1.000 tổ chức tiết kiệm và cho vay bị phá sản. Điều này đã khiến chính phủ tiêu tốn hơn 125 tỷ đô la trong vòng 6 năm.

Trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008–2009, hai tập đoàn thế chấp lớn là Fannie Mae và Freddie Mac đã bị đặt dưới quyền giám hộ của liên bang vào năm 2008.

Chính phủ Mỹ cũng đã tiếp quản 60% cổ phần của General Motors trong một thỏa thuận phá sản, trong khi Canada sở hữu thêm 12,5%.

Trên thực tế, chính quyền Donald Trump đã quốc hữu hóa ngành thép Mỹ bằng cách duy trì quyền kiểm soát đáng kể đối với các hoạt động kinh doanh.

Một bộ phận lớn công chúng Mỹ ủng hộ việc quốc hữu hóa. Các nhà hoạt động và chuyên gia chính sách đã kêu gọi quốc hữu hóa các công ty nhiên liệu hóa thạch nhằm chống biến đổi khí hậu.

Việc quốc hữu hóa hệ thống y tế đã được thúc đẩy bởi các chính trị gia chính thống như Bernie Sanders, trong bối cảnh 63% người dân Mỹ ủng hộ hệ thống y tế công vào năm 2020.

Vì những lý do đó, các công ty nắm giữ Bitcoin trong kho bạc đang trở thành “mồi nhử” cho việc quốc hữu hóa và đó là lý do vì sao không thể so sánh những công ty này với việc tự lưu ký Bitcoin.

• Nhà phân tích: ‘Thị trường tăng giá parabol và thị trường giảm giá tàn khốc đã kết thúc’
• Bitcoin DeFi tăng trưởng gấp 20 lần – Liệu đây sẽ là cỗ máy tạo lợi nhuận tiếp theo?
• Giao dịch 80.000 BTC làm chao đảo thị trường liệu có liên quan đến vụ bê bối ví MyBitcoin năm 2011?

Đình Đình