Zero-knowledge có phải câu trả lời cho DeFi?

Updated: 06/08/2023 at 6:01

Kyle Samani cho biết bằng chứng zero-knowledge (ZK) có chỗ đứng nhất định, nhưng không phù hợp trong DeFi.

Kyle Samani

Kyle Samani của Multicoin Capital

“Tôi khá tự tin rằng ZK không phải là câu trả lời đúng cho quyền riêng tư on-chain”.

Chứng minh với ai đó rằng một người đủ tuổi mua rượu mà không tiết lộ thông tin cá nhân như địa chỉ? Anh nói:

“Đó là trường hợp rất thích hợp cho ZK. Đó thực sự là những gì bằng chứng ZK làm được. Nếu mục tiêu là bảo vệ quyền riêng tư khi chứng minh điều gì đó về bản thân, thì rất hiệu quả. Nhưng điều đó không đúng nếu mục tiêu là quyền riêng tư trong bối cảnh của DeFi”, Samani giải thích.

Trên podcast Lightspeed, Kyle Samani của Multicoin Capital giải thích lý do tại sao các rollup ZK không phải là giải pháp thiết thực cho quyền riêng tư trong DeFi.

“DeFi yêu cầu khái niệm về trạng thái được chia sẻ. Có một pool LP và một lệnh giới hạn… Có những người vượt qua mức chênh lệch, những người thực hiện tương tác và giờ đây mọi người sẽ thực hiện các phép tính.

Trong thế giới mà mọi người đang gửi những thứ ZK đến một blockchain để thực hiện các loại giao dịch tài chính này, sẽ không có khái niệm về trạng thái toàn cầu. Vì vậy, nếu không có khái niệm về trạng thái toàn cầu, bạn không thể suy luận về trạng thái toàn cầu”.

Các lập luận

Samani gợi ý suy nghĩ về tiền đề cơ bản của zcash (ZEC – tiền điện tử dựa trên quyền riêng tư) để minh họa vấn đề. Với zcash, bằng chứng của bất kỳ giao dịch nào đều nêu rõ rằng một loạt UTXO (đầu ra giao dịch chưa chi tiêu) đã được gửi đến một loạt địa chỉ riêng tư trong một “đốm màu được mã hóa”.

Trong ví dụ mà Samani đưa ra, “tổng số UTXO tôi nhận được ít hơn số UTXO tôi đã gửi đi, bao gồm cả giao dịch hiện tại”.

“Về cơ bản, bạn chỉ đang nói rằng số dư của tôi lớn hơn 0”, anh ấy nói.

Về mặt lý thuyết, zcash không bao giờ được vượt quá số lượng lưu hành 21 triệu vì nó là một fork của Bitcoin được xây dựng với cùng giới hạn nguồn cung, nhưng không có cách nào để kiểm toán nguồn cung do có thiết kế dựa trên quyền riêng tư.

Đó là thuộc tính cơ bản của zcash kể từ “ngày đầu tiên”. Anh chỉ ra một lỗi nghiêm trọng được team zcash báo cáo và khắc phục vào năm 2019, khi ai đó đã đúc số lượng zcash không giới hạn trong pool mã hóa.

“Không ai tin rằng mạng bị lợi dụng, nhưng đã bị phát hiện, được vá và sau đó được Electric Coin Company tiết lộ, điều này càng làm nổi bật thực tế là không có cách nào để kiểm toán hệ thống từ trên xuống”. Nói cách khác, không thể biết chắc chắn nguồn cung zcash vẫn cố định ở mức 21 triệu.

Samani liên hệ vụ việc với nỗ lực triển khai các giải pháp ZK trong DeFi.

“Nếu bạn không thể suy luận về hệ thống từ trên xuống, thì DeFi (ít nhất là DeFi như chúng ta biết hiện tại) sẽ không hoạt động. Không có XYK. Bạn không biết K là gì, và do đó bạn không biết X và Y là gì. Quản lý tài sản thế chấp, bạn có phải là người thanh toán không, yếu tố sức khỏe của bạn và tất cả những thứ này không hoạt động khi mọi người đang gửi một loạt bằng chứng riêng tư cho chain. DeFi yêu cầu chế độ xem từ trên xuống để hoạt động và điều đó về cơ bản không hướng tới một loạt các giao dịch ZK được mã hóa”.

Một số team đang làm việc để kích hoạt SDK ZK, “nhưng tất cả họ đều đang giải quyết vấn đề logic rất cơ bản này”.

Samani đề xuất cách phù hợp để đạt được quyền riêng tư trong DeFi là thông qua FHE (fully homomorphic encryption). Các hợp đồng sẽ được mã hóa từ đầu đến cuối, trong đó các chuyển đổi trạng thái được trình xác thực áp dụng.

“Các trình xác thực không cần thực sự biết bất kỳ số dư nào là gì để áp dụng các chuyển đổi và chạy câu lệnh “if” so sánh…

“Cái hay của hệ thống đó là logic cốt lõi của hệ thống được bảo tồn. Điều đó khiến tôi thấy đó là cách đúng đắn để giải quyết vấn đề”.

Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn

Theo dõi Twitter: https://twitter.com/tapchibtc_io

Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin

Đình Đình

Theo Blockworks

Được đề cập trong bài viết
Mới cập nhật

Bitcoin (BTC) tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh khi giá lùi xuống dưới ngưỡng 86.000 USD tại thời điểm ghi nhận vào ngày thứ Ba, đánh dấu chuỗi năm phiên giảm liên tiếp. Bức tranh tâm lý trên thị trường đang cho thấy sự phân hóa rõ nét trong... ...

Các nhà phân tích của Grayscale cho rằng thị trường crypto đang bước vào giai đoạn phục hồi mạnh, với lực cầu đủ lớn để đưa Bitcoin lên mức cao kỷ lục mới trong nửa đầu năm 2026. Nhận định này được đưa ra trong báo cáo triển vọng 2026... ...

Stellar (XLM) kéo dài chuỗi giảm sang phiên thứ bảy liên tiếp, mất hơn 1% tại thời điểm ghi nhận vào thứ Ba. Tiền điện tử thường được xem là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Ripple (XRP) đang cho thấy dấu hiệu suy yếu rõ rệt trong lực... ...

Trong quý 3 năm 2025, nhà đầu tư cá nhân đã chiếm khoảng 20% tổng khối lượng giao dịch cổ phiếu tại Mỹ, đạt mức cao thứ hai trong lịch sử. Ngược lại, thị trường tiền điện tử đang chứng kiến sự chuyển dịch rõ rệt khi vốn tổ chức... ...

Giá Ondo (ONDO) vẫn đang trong xu hướng điều chỉnh khi giao dịch dưới ngưỡng 0,40 USD tại thời điểm viết bài vào thứ Ba, sau cú giảm khoảng 6% trong phiên trước đó. Dù vậy, Ondo Finance mới đây đã công bố kế hoạch tích hợp với Solana (SOL)... ...

Mặc dù đã giảm so với mức cao nhất mọi thời đại, Bitcoin vẫn duy trì hiệu suất vượt trội so với hầu hết các lĩnh vực tiền điện tử khác trong những tháng gần đây. Theo Glassnode, điều này cho thấy dòng vốn và sự quan tâm của nhà... ...

Litecoin (LTC) tiếp tục đối mặt với làn sóng bán tháo mạnh, giao dịch dưới ngưỡng 78 USD trong phiên thứ Ba, qua đó nối dài chuỗi lao dốc lên bảy phiên liên tiếp sau khi không thể vượt qua vùng kháng cự then chốt. Khi sự quan tâm trên... ...

Giá vàng tiếp tục tăng nhẹ trong phiên giao dịch ngày thứ Ba, đạt mức 4.305 USD mỗi ounce—chỉ cách ngưỡng cao nhất mọi thời đại hồi tháng 10 (4.381 USD) một khoảng rất gần. Đà tăng của vàng phản ánh xu hướng tìm kiếm tài sản an toàn của... ...

Sui (SUI) tiếp tục đối mặt với áp lực bán mạnh khi đà giảm được kéo dài sang phiên thứ ba liên tiếp. Tại thời điểm ghi nhận vào thứ Ba, giá SUI giảm thêm khoảng 1%, phản ánh xu hướng suy yếu chưa có dấu hiệu chững lại. Token... ...

Công an thành phố Đà Nẵng vừa triệt phá thành công một chuyên án lớn liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo, với quy mô hoạt động trên phạm vi toàn quốc và số tiền chiếm đoạt... ...

Xem thêm bài viết

Chọn chế độ hiển thị:
Bình thường Bảo vệ mắt Dark Mode