Chúng ta đang dần trở nên ‘chán phát ngán’ với tiền điện tử?

Một điều gì đó lạ kỳ đang nổi lên trong thế giới của tiền điện tử. Lần đầu tiên kể từ khi Satoshi ném Bitcoin vào chúng ta như một quả bom nhân từ, lĩnh vực cực kỳ mới, cực kỳ kỳ lạ này đã trở nên…chà… nhàm chán. Các tín đồ thực sự sẽ nói với bạn rằng những bước tiến lớn đang được thực hiện, và bước đột phá chủ đạo đang ở ngay phía trước, nhưng họ đã nói như vậy từ rất lâu rồi, đến mức mà nó bắt đầu có vẻ trở lên hợp lý khi ngờ vực liệu những “con sói” này có thật không.

Tôi biết, tôi biết, nó có vẻ đặc biệt kỳ lạ khi nói ra điều này cùng lúc mà Chủ tịch Trung Quốc và Giám đốc điều hành của Facebook đã trở thành những người ủng hộ blockchain. Nhưng tiền điện tử Trung Quốc, nếu nó xảy ra, sẽ là một nhà tù xây tròn, một công cụ để tập trung kiểm soát tiền tệ thậm chí còn chắc chắn hơn trong tay Đảng Cộng sản, không giống như tiền lập trình chống kiểm duyệt phi tập trung mà về mặt lý thuyết là cộng đồng tiền điện tử; và tiền điện tử của Facebook, trong khi đạt được tiến bộ kỹ thuật, liên tục mất đi đối tác và giành được kẻ thù.

Cộng đồng tiền điện tử hiện đang mong mỏi với “DeFi”, với tài chính phi tập trung, một phong trào về cơ bản mở rộng tiền điện tử từ “các loại tiền chống kiểm duyệt” đến “các công cụ tài chính chống kiểm duyệt”, như các khoản vay được thế chấp và đầu tư chịu lãi, cùng với việc “đặt cọc” (không thực sự là DeFi, nhưng thường được coi là như vậy.) Bên trong thế giới tiền điện tử, đây dường như là một cuộc cách mạng mà một ngày nào đó sẽ thay thế Phố Wall. Bên ngoài thế giới tiền điện tử, nó hơi giống như thể là các nhà sư đang tranh luận về việc “Có bao nhiêu thiên thần có thể nhảy múa ở đầu ghim” (how many angels can dance on the end of a pin), một thứ mà không ai thực sự dùng đến và không ai bên ngoài tu viện quan tâm.

Thật dễ khi có cảm giác rằng thế giới tiền điện tử đã hy sinh công trình kỹ thuật để ủng hộ kỹ thuật tài chính. Thật dễ dàng để thấy họ như đã từ bỏ “cung cấp dịch vụ ngân hàng cho người không có tài khoản”, một mục tiêu cao cả ban đầu được cho là của nhiều người, để “cung cấp các công cụ tài chính tinh vi cho những người không dùng ngân hàng”, từ rất lâu trước khi bất kỳ ai trong số những người không sử dụng ngân hàng nổi tiếng đó sử dụng tài khoản ngân hàng. Và tôi rất tiếc khi báo cáo rằng bạn sẽ không hoàn toàn sai.

Nhưng có những tiến bộ kỹ thuật thực sự đang được thực hiện. Chỉ là chúng hầu như đều chậm chạp và đứng sau hậu trường, và trong thời gian tạm thời, “những kẻ rối loạn chống phá xã hội và MOP” của cộng đồng đã chiếm giữ trên DeFi.

Có một số tiến bộ rõ ràng. ZCash đang tạo ra những bước đột phá rõ ràng trong nghiên cứu mật mã cơ bản và quan trọng. Tezos tiếp tục nâng cấp các thuật toán quản trị của mình – sửa đổi cấu tạo mã của nó, về cơ bản – thành công.

Trong lớp ứng dụng, tôi quan tâm đến Vault12, lấy “bạn bè và gia đình để bảo vệ tài sản tiền điện tử”, về cơ bản, thay vì giao phó các khóa bí mật kiểm soát tiền điện tử của bạn cho bên thứ ba như sàn giao dịch, một thứ không khác gì mấy với giao dịch ngân hàng truyền thống, bạn bảo vệ chúng giữa những người bạn tin tưởng, để một số người trong số họ có thể cộng tác với bạn để khôi phục khóa của bạn nếu chúng bị mất, sử dụng giao thức mật mã được gọi là Chia sẻ bí mật của Shamir (Shamir’s Secret Sharing). Các ngôi sao sáng như Vitalik Buterin và Christopher Allen đã tranh luận về “phục hồi khóa xã hội” trong một thời gian, và thật thú vị khi thấy nó được cung cấp bởi một công ty startup mới ở Thung lũng.

Nhưng rất nhiều thứ mà đang diễn ra đều trở nên cốt yếu hơn, để tìm kiếm khả năng hỗ trợ nhiều giao dịch hơn so với các blockchain ngày nay. Toàn bộ nền tảng của tiền điện tử đứng thứ hai hiện nay, Ethereum, đang bị săm soi và thay thế hàng loạt, để tìm kiếm “Ethereum 2.0”. Bitcoin vẫn ổn định và dè dặt hơn nhiều, nhưng một câu chuyện hoàn toàn mới đang được viết thêm vào nền tảng của nó, Lightning Network. Cả hai thứ đều làm tôi băn khoăn. Một thứ nền tảng được viết lại luôn luôn đáng lo ngại. Lightning có thể mở rộng quy mô, nhưng có thể nó lại là một thứ gì đó thậm chí còn gây thù địch với người dùng nhiều hơn Bitcoin, về cơ bản là tiền điện tử tương đương với thẻ tín dụng trả trước khó sử dụng. Tuy nhiên, thẻ tín dụng trả trước permissionless tương đương sẽ tốt cho việc không bị ràng buộc mà mọi người rõ ràng đang rất lo lắng, phải không?

Tôi cũng không yên tâm vì hầu hết tất cả các giải pháp mở rộng blockchain- Lightning, sharding, Plasma, optimistic rollup, v.v. – biến bảo mật blockchain cơ bản từ một thứ tương đối thụ động (kiểm tra hash và sử dụng chuỗi có nhiều sức mạnh tính toán nhất) thành thứ gì đó chủ động (“watchtower”, “fraud proofs”). Điều này làm gia tăng bề mặt tấn công an ninh rất nhiều đối với tôi.

Tất cả những vấn đề này có thể chưa được giải quyết. Chắc chắn rồi. Nhưng đồng thời, nó có cảm giác như sự bất hòa giữa thái độ bên trong bong bóng tiền điện tử và của các phù thủy có thể chưa bao giờ lớn hơn. Trong khi đó, bóng tối của Tether đang treo lơ lửng trên toàn bộ ngành công nghiệp. OK, chứng cứ gián tiếp thì không thể được chấp nhận vì lý do chính đáng, nhưng chắc chắn chúng có rất nhiều.

Trước đây, tôi đã tranh luận rằng “các hiệp hội hiện tại với “đám mây bê bối điên rồ” và những kẻ “treo đầu dê bán thịt chó” – tất cả những thứ mà có thể là dấu hiệu thảm khốc đối với một startup mới truyền thống – thực sự có thể là chỉ báo về sức mạnh, chứ không phải điểm yếu” của phong trào tiền điện tử.

…nhưng đến một lúc nào đó, tôn giáo của bạn – hay còn gọi là “virut não” (brain virus), như Naval Ravikant từng gọi là tiền điện tử – phải bắt đầu thu hút những người không thực sự sống trong thế giới của bạn, nếu không bạn sẽ vẫn chỉ là một giáo phái khô héo . Khi nào thì điều đó sẽ xảy ra? Điều đó sẽ xảy ra chứ? Câu trả lời vẫn không rõ ràng hơn năm năm trước là bao.

• FinCEN đang có một bước tiến lớn vào thế giới tiền điện tử
• Thị trường tiền điện tử đang có mức thanh khoản thấp đến kinh ngạc

Thủy Tiên

Tạp chí Bitcoin | Techcrunch