Aave DAO và Aave Labs chia rẽ sâu sắc về quyền kiểm soát thương hiệu và tài sản

Cộng đồng Aave đang rơi vào tình trạng chia rẽ sâu sắc trong những tuần gần đây xoay quanh quyền kiểm soát thương hiệu và các tài sản liên quan đến giao thức. Tranh cãi này làm leo thang mâu thuẫn kéo dài giữa Aave DAO — tổ chức tự trị phi tập trung quản trị giao thức — và Aave Labs, công ty phát triển tập trung đứng sau phần lớn công nghệ của Aave.

Cuộc tranh luận thu hút sự chú ý lớn vì chạm đến một vấn đề cốt lõi mà nhiều giao thức crypto quy mô lớn đang đối mặt: sự căng thẳng giữa quản trị phi tập trung và các đội ngũ tập trung chịu trách nhiệm triển khai sản phẩm. Khi các giao thức mở rộng và thương hiệu tích lũy giá trị ngày càng lớn, câu hỏi “ai thực sự kiểm soát các tài sản đó — người nắm token hay đội ngũ xây dựng?” ngày càng trở nên khó né tránh.

Nguồn cơn tranh chấp: doanh thu và quyền sở hữu thương hiệu

Mâu thuẫn bùng phát sau khi Aave tích hợp CoW Swap, một công cụ thực thi giao dịch, dẫn đến việc phí hoán đổi được chuyển về Aave Labs thay vì kho bạc của DAO. Aave Labs cho rằng khoản doanh thu này phản ánh công sức phát triển ở cấp độ giao diện người dùng. Tuy nhiên, các bên chỉ trích coi đây là dấu hiệu của một vấn đề sâu xa hơn: ai là người thực sự kiểm soát thương hiệu Aave — giao thức đang nắm hơn 33 tỷ USD tài sản khóa trong mạng lưới.

Từ đó, quyền sở hữu các tài sản mang thương hiệu Aave như nhãn hiệu, tên miền, tài khoản mạng xã hội và các kênh phân phối khác trở thành tâm điểm tranh luận.

Lập luận ủng hộ Aave Labs

Những người ủng hộ Aave Labs cho rằng việc công ty tiếp tục kiểm soát thương hiệu và các tài sản liên quan là yếu tố then chốt giúp Aave duy trì khả năng triển khai nhanh và cạnh tranh ở quy mô lớn. Theo họ, sự thành công của Aave trong DeFi không thể tách rời khỏi quyền tự chủ vận hành của Aave Labs.

Nader Dabit, cựu nhân viên Aave Labs, nhận định rằng các DAO về mặt cấu trúc không phù hợp để phát triển phần mềm cạnh tranh. Theo ông, trong mô hình DAO, mọi quyết định sản phẩm đều phải thông qua biểu quyết, mọi điều chỉnh chiến lược cần sự đồng thuận của người nắm token, khiến tốc độ triển khai bị chậm lại và cơ hội dễ dàng rơi vào tay đối thủ.

My thoughts on the recent Aave DAO discourse.

The recent proposal is framed as decentralization, but in practice it would handicap the entity most responsible for Aave’s success, and it looks almost like a coordinated power grab.

A large part of why Aave became the largest…

— nader dabit (@dabit3) December 18, 2025

Từ góc nhìn này, việc Aave Labs quản lý các tài sản giao diện và thương hiệu giúp đảm bảo trách nhiệm rõ ràng, cải tiến nhanh chóng và hợp tác thuận lợi hơn — đặc biệt với các tổ chức tài chính truyền thống vốn yêu cầu đối tác pháp lý xác định. Những người ủng hộ cảnh báo rằng nếu chuyển quyền kiểm soát thương hiệu sang một pháp nhân do DAO vận hành, Aave có thể mất lợi thế tốc độ vào thời điểm nhạy cảm.

George Djuric của KPMG cũng cho rằng việc buộc Aave Labs hoạt động theo mô hình phụ thuộc vào tài trợ hoặc bị ràng buộc quá chặt sẽ biến các nhà phát triển thành “diễn viên chính trị” thay vì tập trung xây dựng sản phẩm, từ đó kìm hãm đổi mới.

Ngoài ra, phe ủng hộ Labs phản bác quan điểm cho rằng quyền kiểm soát thương hiệu đồng nghĩa với việc rút giá trị kinh tế khỏi DAO. Họ nhấn mạnh rằng doanh thu ở cấp giao thức vẫn hoàn toàn do DAO kiểm soát, còn việc kiếm tiền ở cấp giao diện — như tích hợp swap — nhằm tài trợ cho phát triển, qua đó củng cố sức mạnh dài hạn của toàn bộ hệ sinh thái Aave.

Quan điểm ủng hộ DAO sở hữu thương hiệu

Ở chiều ngược lại, những người ủng hộ DAO nắm quyền sở hữu thương hiệu cho rằng vấn đề không phải là ngăn cản các công ty tư nhân xây dựng sản phẩm, mà là đảm bảo quyền sở hữu phù hợp với nơi hoạt động vận hành và tạo doanh thu hiện nay.

Marc Zeller, cộng tác viên lâu năm của Aave và nhà sáng lập Aave-Chan Initiative, lập luận rằng DAO hiện đã trở thành “động cơ” của hệ thống — chịu trách nhiệm quản trị rủi ro, triển khai nâng cấp và tạo ra dòng doanh thu ổn định — trong khi các tài sản thương hiệu đóng vai trò như “mặt tiền cửa hàng”. Theo ông, Aave Labs vẫn là một đơn vị phát triển quan trọng, nhưng giờ đây hoạt động như một nhà cung cấp dịch vụ cốt lõi, tương tự các đội ngũ khác do DAO tài trợ và giám sát.

Vấn đề nảy sinh khi một thực thể tư nhân kiểm soát “mặt tiền”, còn DAO và hệ sinh thái rộng lớn mới là bên vận hành “động cơ”. Trong nhiều chu kỳ thị trường, tăng trưởng của Aave phần lớn đến từ các đội ngũ độc lập bên ngoài, những người đóng góp giá trị quay trở lại cho DAO. Nếu quyền kiểm soát thương hiệu và kênh phân phối vẫn nằm ngoài DAO, người nắm token sẽ thiếu đòn bẩy trong việc định hình cách Aave được đại diện, kiếm tiền và dẫn dắt về lâu dài.

Zeller nhấn mạnh đây là vấn đề mang tính cấu trúc, không mang tính cá nhân. Đề xuất cho rằng DAO sở hữu thương hiệu, với cơ chế ủy quyền quản lý rõ ràng và ràng buộc pháp lý, sẽ phản ánh đúng cách Aave đang vận hành trong thực tế.

Louis Thomazeau, đối tác đầu tư, nhận định đây có thể là cuộc tranh luận quan trọng nhất hiện nay liên quan đến quyền lợi người nắm token, không chỉ với Aave mà còn với toàn bộ mô hình quản trị trong crypto. Sam Rushkin, nhà phân tích của Messari, cũng cho rằng việc thảo luận về quyền của token holder là cần thiết và không thể bị xem nhẹ.

Kết quả bỏ phiếu tạm thời

Theo số liệu mới nhất, khoảng 58% số phiếu đã bỏ phản đối việc chuyển quyền sở hữu các tài sản gắn với Aave sang DAO, trong khi gần một phần ba người tham gia bỏ phiếu chọn phương án trung lập. Cuộc bỏ phiếu dự kiến sẽ kết thúc vào thứ Sáu.

Tranh chấp này không chỉ định hình tương lai của Aave, mà còn có thể trở thành tiền lệ quan trọng cho cách các giao thức crypto lớn xử lý mối quan hệ giữa DAO và các đội ngũ phát triển tập trung trong giai đoạn trưởng thành tiếp theo của ngành.

• Nhà sáng lập Aave công bố “master plan” nghìn tỷ USD, căng thẳng DAO leo thang
• SEC chính thức khép lại cuộc điều tra Aave, mở ra dư địa pháp lý rõ ràng hơn cho DeFi

Vương Tiễn