Xung đột Israel–Iran sẽ kết thúc ra sao? Đây là dự đoán từ các mô hình AI

Khi xung đột quân sự trực tiếp giữa Israel và Iran chính thức bùng nổ, chúng tôi đã yêu cầu bảy mô hình AI kích hoạt khả năng tìm kiếm thời gian thực và lý luận chuyên sâu để phân tích các kịch bản có thể xảy ra. Tất cả đều được yêu cầu đóng vai các chuyên gia địa chính trị, chiến tranh toàn cầu và xung đột Trung Đông.

Nhận định chung

Sáu trên bảy mô hình đều cho rằng chiến sự sẽ tiếp diễn theo kiểu gián đoạn và dai dẳng, thay vì một giải pháp ngoại giao đột phá hay Thế chiến thứ ba. Chỉ riêng ChatGPT đưa ra kịch bản lạc quan với kỳ vọng về một thỏa thuận nhanh chóng – đúng tinh thần “John Lennon”.

Tất cả các AI đều đồng thuận rằng những yếu tố ràng buộc chính là: hậu quả thảm khốc nếu chiến tranh toàn diện bùng nổ, sự miễn cưỡng của Mỹ trong việc can dự trực tiếp, và tính toán sinh tồn hợp lý từ cả hai phía.

Các cảnh báo phổ biến bao gồm: nguy cơ tính toán sai lầm, áp lực thời gian liên quan đến chương trình hạt nhân Iran, và vai trò của các lực lượng ủy nhiệm có thể kích hoạt leo thang ngoài ý muốn. Dự đoán thời gian chiến sự kéo dài từ 3 đến 24 tháng dưới hình thức đối đầu cường độ thấp nhưng dai dẳng.

AI Manus – một trong những mô hình “tự chủ” đầu tiên – tóm tắt:

“Căng thẳng sẽ gia tăng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát: Dù ngôn từ mang tính hiếu chiến, hành động sẽ vẫn tránh vượt ngưỡng chiến tranh toàn diện.”

Dưới đây là phân tích chi tiết của từng mô hình:

Google Gemini

• Kịch bản khả dĩ nhất: Leo thang có kiểm soát, kéo dài

• Thời gian: 12–24 tháng

• Nhận định chính: Cả hai bên sẽ tiếp tục đánh giá lại chiến thuật sau mỗi đòn đáp trả; Israel duy trì chiến lược “cắt cỏ” – các đợt không kích định kỳ nhằm triệt tiêu mối đe dọa.

• Cảnh báo: Lằn ranh đỏ sẽ mờ dần, làm tăng nguy cơ vượt ngưỡng ngoài ý muốn.

Gemini đưa ra đánh giá toàn diện nhất, chia thành ba kịch bản chính kèm xác suất và phân tích lịch sử sâu rộng. Với kịch bản có xác suất cao nhất – “leo thang có kiểm soát”, Gemini cảnh báo rằng tính “kiểm soát” trong trường hợp này là tương đối và luôn thay đổi. Mỗi chu kỳ leo thang sẽ thử thách thêm các giới hạn và làm xói mòn các ràng buộc trước đó.

Anthropic Claude

• Kịch bản khả dĩ nhất: Chiến dịch quân sự kéo dài

• Xác suất: 50–60%

• Nhận định chính: Iran cần trả đũa, trong khi Israel tận dụng cơ hội để ra đòn mang tính quyết định.

• Cảnh báo: Thời gian Iran đạt khả năng hạt nhân chỉ khoảng 25 ngày – tạo áp lực lớn dẫn đến đòn phủ đầu.

Claude tiếp cận như một nhà phân tích quân sự, đưa ra xác suất cụ thể và các dấu hiệu cần theo dõi như: nguy cơ Iran phong tỏa eo biển Hormuz hoặc tăng tốc làm giàu uranium.

OpenAI ChatGPT

• Kịch bản khả dĩ nhất: Giải pháp ngoại giao

• Xác suất: Cao

• Nhận định chính: Phản ứng hạn chế của Iran và việc chuyển hồ sơ lên Liên Hợp Quốc cho thấy nước này ưu tiên giải pháp chính trị.

• Dự báo: Đàm phán kín do Oman hoặc Qatar làm trung gian; có thể đạt được thỏa thuận hạt nhân mới trong vài tuần.

ChatGPT cho rằng Tehran vẫn để ngỏ cánh cửa ngoại giao. Mô hình này viện dẫn phát biểu của Tổng thống Trump rằng “chưa quá muộn để đạt thỏa thuận” như một tín hiệu Mỹ sẵn sàng làm trung gian thay vì mở rộng chiến tranh.

xAI Grok

• Kịch bản khả dĩ nhất: Xung đột hạn chế, bùng phát theo đợt

• Thời gian: 3–6 tháng

• Nhận định chính: Tiền lệ lịch sử cho thấy các bên thường tránh chiến tranh toàn diện; lý trí và sự răn đe vẫn chiếm ưu thế.

• Cảnh báo: Các yếu tố không lường trước như thương vong lớn hoặc sự can thiệp từ Nga/Gulf States có thể thay đổi cục diện.

Mặc dù đang bị suy giảm hiệu năng ở chế độ tìm kiếm sâu, Grok vẫn đưa ra dự báo súc tích: hai bên sẽ tiếp tục đối đầu nhưng vẫn kiểm soát leo thang thông qua các hành động gián tiếp như không kích và tấn công bằng proxy.

Manus

• Kịch bản khả dĩ nhất: Leo thang có kiểm soát và chiến tranh trong bóng tối

• Xác suất: Trung bình – cao

• Thời gian: 12–24 tháng

• Nhận định chính: Israel tiếp tục không kích và ám sát, Iran đáp trả bằng drone, tên lửa và proxy.

• Điểm nhấn: Các kênh liên lạc gián tiếp giúp tránh hiểu lầm thảm khốc.

Manus còn xây dựng cả một trang web minh họa kết quả nghiên cứu theo thời gian thực. Mô hình này nhấn mạnh rằng tuy không có đối thoại trực tiếp, các bên vẫn giữ liên lạc qua trung gian để tránh vượt quá “lằn ranh đỏ”.

DeepSeek (Trung Quốc)

• Kịch bản khả dĩ nhất: Đối đầu âm ỉ, kéo dài

• Xác suất: 60%

• Thời gian: 0–12 tháng

• Nhận định chính: Iran bị hạn chế về chiến tranh quy ước, sẽ tránh xung đột trực diện.

• Cảnh báo: Tấn công mạng và chiến tranh ủy nhiệm sẽ leo thang, Mỹ không can thiệp trực tiếp.

Dựa trên khả năng tìm kiếm + lý luận, DeepSeek dự báo ngắn hạn sẽ có các vụ khủng bố ở châu Âu và không kích vào nhà máy tên lửa của Iran. Trung hạn là leo thang tấn công mạng và các hành động gián tiếp. DeepSeek nhấn mạnh Iran hiện thiếu khả năng quân sự để giao tranh quy mô lớn.

Tổng kết

Bảy mô hình AI đồng thuận rằng Israel và Iran sẽ tiếp tục bước vào chu kỳ “chiến tranh bóng tối” kéo dài – nơi chiến tranh diễn ra công khai hơn nhưng vẫn bị ràng buộc bởi lý trí, răn đe hạt nhân và nhu cầu sinh tồn. Duy chỉ có ChatGPT kỳ vọng vào một giải pháp hòa bình, phản ánh một cách nhìn lạc quan giữa thời kỳ địa chính trị nhiều bất ổn.

• Andrew Tate vs. James Wynn: Bài học đắt giá từ cạm bẫy đòn bẩy trên Hyperliquid
• TOP 3 altcoin cần chú ý khi xung đột Israel-Iran làm thị trường tiền điện tử suy yếu

Vương Tiễn