Tại sao thương vụ IPO lịch sử của Ant Group phải tạm dừng?

Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) kỷ lục 37 tỷ đô la Mỹ của hãng công nghệ tài chính Ant Group trên Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải được cho là phi vụ cuối cùng kết thúc năm 2020 của thị trường vốn. Tuy nhiên, sự kiện vốn dĩ được lên lịch cho ngày hôm qua đã đột ngột bị tạm dừng khi các cơ quan quản lý của Trung Quốc “mời” Jack Ma, đồng sáng lập và điều hành Ant Group, cùng các giám đốc điều hành khác đến ‘trà nước’ chưa đầy hai ngày trước khi cổ phiếu ra mắt.

Jack Ma – Đồng sáng lập Ant Group

Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant Group – dự kiến ​​sẽ ra mắt đồng thời trên Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông và được dự đoán là lớn nhất trong lịch sử – hiện có thể bị trì hoãn ít nhất nửa năm trước khi tiếp tục.

Sự can thiệp đột ngột của các cơ quan quản lý Trung Quốc khiến nhiều người ngạc nhiên. Cho đến tuần này, hành trình IPO của Ant vẫn diễn ra suôn sẻ và hiệu quả, chỉ mất chưa đầy 1 tháng để được tất cả các cơ quan chính phủ lớn bật đèn xanh.

Vậy thì tại sao bỗng nhiên các cơ quan quản lý của Trung Quốc lại thay đổi ý kiến?

Một lý do có thể là bài phát biểu của Jack Ma vào ngày 25/10 trong Hội nghị Thượng đỉnh Bund (Bund Summit), một hội nghị cấp cao ở Thượng Hải, nơi ông công khai tố cáo hệ thống ngân hàng hiện tại của Trung Quốc bị quản lý quá mức. Trong bài phát biểu của mình, ông cũng đặt câu hỏi liệu các quy định tài chính truyền thống có cần được đánh giá lại hay không.

Vị tỷ phú có ảnh hưởng và là người sáng lập gã khổng lồ internet Alibaba thậm chí còn so sánh các ngân hàng truyền thống với “cửa hàng cầm đồ” chỉ có hoạt động là cho vay và đi vay.

Nếu bài phát biểu của Jack Ma được nói trong bối cảnh khác thì đợt IPO của Ant có thể vẫn tiếp tục như dự kiến. Nhưng Bund Summit là một diễn đàn tài chính có sự tham gia đông đảo của các giám đốc điều hành ngân hàng truyền thống cũng như cơ quan quản lý. Với những lời kêu gọi cải cách có phần quá thẳng thắn, có lẽ ông như dội gáo nước lạnh vào mặt những người tham dự trước đám đông quan trọng.

Nhưng ngoài việc làm phiền lòng các ngân hàng và cơ quan quản lý truyền thống, Jack Ma còn khiến công chúng khó chịu. Đối với nhiều người, Ant Group không thể phát triển thành khổng lồ như ngày nay nếu không có chính phủ Trung Quốc “nhắm mắt làm ngơ”, có nghĩa là các nhà quản lý cho đến nay chưa bao giờ có ý định kiểm soát Ant nghiêm ngặt.

Một người dùng Twitter bình luận:

“Trên Wechat có rất nhiều bài đăng clip Jack Ma xin lỗi cảnh sát sau khi IPO của Ant Group bị tạm dừng. Trong phim, Ma đã đóng vai một bậc thầy Kung Fu, ngoài ra còn có rất nhiều lời nói khôn ngoan về Ant. Người Trung Quốc vẫn là những con kiến có thể bị chính phủ quật ngã bất kể sự giàu có của họ”.

Ant là công ty đứng sau Alipay, một trong hai nền tảng thanh toán kỹ thuật số phổ biến nhất ở Trung Quốc đại lục, một xã hội ngày càng không dùng tiền mặt. Ant cũng là một “cường quốc” công nghệ blockchain toàn cầu tuyên bố có nhiều bằng sáng chế liên quan đến blockchain hơn bất kỳ công ty nào khác kể từ năm 2017.

Nền tảng thanh toán lớn nhất Trung Quốc Alipay, con gà đẻ trứng vàng của Ant Group

Trong thế giới kinh doanh ở Trung Quốc, Ant từ lâu đã được xem là một đứa trẻ được ưu ái hết mực. Hoạt động kinh doanh sinh lợi nhất của Ant là kinh doanh tín dụng tiêu dùng. Mô hình kinh doanh của nó là cho người tiêu dùng vay tiền, dưới hình thức cho vay vi mô và cho vay ngắn hạn, sau đó chứng khoán hóa các khoản vay này dưới dạng chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản và huy động tiền từ ngân hàng.

Do vậy, Ant hầu như không gặp khó khăn khi được pháp luật bật đèn xanh để chứng khoán hóa tài sản. Chính sự chấp thuận này đã giúp khối tài sản của công ty ngày càng phình to trong chỉ vài năm qua. Khi Bắc Kinh nhìn thấy quả cầu tuyết, họ tự nhiên muốn đề phòng thương vong. Do đó, chính quyền Bắc Kinh đã ban hành các quy định mới giới hạn việc sử dụng chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản để cung cấp các khoản vay tiêu dùng nhanh. Điều này sẽ buộc Ant phải ký hợp đồng kinh doanh cho vay vi mô. Quy định mới giới hạn khoản vay đó ở mức gấp 4 lần tài sản ròng của một công ty, trong khi Ant hiện có nợ gấp 4,7 lần số vốn của mình.

Rõ ràng là Jack Ma không hài lòng với sự sắp xếp như vậy và không ngần ngại bày tỏ mối quan ngại của mình trong Hội nghị thượng đỉnh Thượng Hải (Shanghai Summit) gần đây. Ngay sau đó, công chúng đã phản ứng phẫn nộ khi nhiều người cho rằng Ma quá kiêu ngạo để được coi là một nhà lãnh đạo kinh doanh có đạo đức.

Hiện tại, IPO của Ant bị tạm dừng nhưng nhiều người cho rằng chỉ là chiêu trò để tạm thời xoa dịu cơn thịnh nộ của công chúng.

Từ góc độ ngắn hạn, kế hoạch này sẽ làm dịu cơn thịnh nộ của công chúng. Nhưng từ góc độ dài hạn, lập trường khắt khe của cơ quan quản lý cũng cho những gã khổng lồ fintech khác thấy rằng quy định thân thiện, “mắt nhắm mắt mở” ngày xưa có thể không còn nữa. Chính phủ Trung Quốc dường như quyết tâm dọn dẹp mớ hỗn độn fintech, đặc biệt là những công ty có đòn bẩy tài chính cao.

• Nhà sáng lập FTX Sam Bankman-Fried đã đóng góp 5,2 triệu đô la cho Joe Biden
• Ant Group của Jack Ma nộp hồ sơ IPO 30 tỷ USD tại Hồng Kông và Thượng Hải
• Jack Ma: Tôi đặc biệt chú ý đến Blockchain & Bitcoin để tạo ra một xã hội không dùng tiền mặt

Thùy Trang

Theo Forkast News