Công cụ phái sinh tiền điện tử: Vai phụ hay vai chính của thị trường?

Vào một ngày trước khi ICE/Bakkt ra mắt hợp đồng tương lai được mong đợi, CME tuyên bố sẽ niêm yết hợp đồng tùy chọn Bitcoin vào quý 1/2020. Đáp trả lại, ICE cũng thông báo sẽ giới thiệu hợp đồng quyền chọn vào tháng 12 năm nay.

Tại sao hai trong số các sàn giao dịch lớn nhất trên thế giới lại cạnh tranh công khai quyết liệt cho cùng một không gian mà chỉ được hầu hết những người trong ngành xem là thứ yếu?

Xu hướng

Hầu như mỗi tuần đều có một người chơi mới thông báo ý định tham gia vào thị trường hợp đồng tương lai tiền điện tử ngày càng đông đúc. Gần đây nhất, những gã khổng lồ như Binance và Bitfinex cũng đã tung ra các sản phẩm hợp đồng tương lai của riêng họ với mức độ thành công khác nhau.

Như chúng ta đã biết, BitMEX đóng trụ sở tại Hồng Kông, nơi có hợp đồng Bitcoin thanh khoản nhất trên toàn cầu. Do đó, sự trỗi dậy của sàn giao dịch đã bị các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp nghi ngờ trong một thời gian dài và họ cho rằng sản phẩm này chỉ phục vụ những kẻ nghiện cờ bạc với việc sử dụng đòn bẩy cao.

Thị trường hợp đồng tương lai đã thực sự cất cánh vào năm 2018. Khối lượng tăng gấp 10 lần so với 2017 – một năm được coi là đỉnh cao của thị trường tiền điện tử. Theo dữ liệu của Skew và Bitwise, hợp đồng tương lai Bitcoin và các công cụ hoán đổi vĩnh viễn khác hiện đang giao dịch với khối lượng trung bình gấp 10 lần so với thị trường giao ngay cơ bản.

Tại sao ư? Vô cùng đơn giản! Khi thị trường bước vào thời kỳ suy thoái kéo dài bắt đầu từ năm 2018, những người tham gia thị trường tìm mọi cách để kiếm lợi nhuận hoặc ít nhất là cầm cự trước tình hình giá giảm. Thị trường hợp đồng tương lai tăng trưởng từ nhu cầu đó để short thị trường.

Thị trường phát triển nhanh chóng từ con số gần bằng 0 vào hai năm trước. Trong quý 4/2017, tờ Financial Times đã xuất bản một bài báo được nghiên cứu kỹ lưỡng: làm thế nào để short cổ phiếu của nhà sản xuất chip Nvidia (sản phẩm rất phổ biến với các công cụ khai thác tiền điện tử) có thể là một trong những cách thuận tiện nhất để short tiền điện tử.

Một sự bất thường? Không hoàn toàn là vậy…

Các thị trường truyền thống cũng từng trải qua “thời điểm phái sinh” để đáp ứng với biến động gia tăng trên thị trường. Những năm 1970 là thời kỳ hỗn loạn tài chính đáng kinh ngạc khi Richard Nixon bãi bỏ hệ thống Bretton Woods vào năm 1971, chuyển sang hệ thống tiền fiat và cho phép tất cả các loại tiền tệ trôi nổi. Thế giới sau đó đã trải qua cú sốc dầu đầu tiên vào tháng 10/1973, khiến giá ‘vàng đen’ tăng vọt từ một thị trường bình lặng.

Cũng vào năm 1973, một vài tháng trước đó, trong một sự kiện thu hút đông đảo chú ý, Fischer Black và Myron Scholes đã tìm thấy công thức phân tích đơn giản cho các lựa chọn giá và giành giải thưởng Nobel năm 1997 – hai thập kỷ sau đó. Cộng hưởng của hai sự kiện này được xem là điểm khởi đầu thời kỳ huy hoàng của các sản phẩm phái sinh trên tất cả các loại tài sản.

Nó không chỉ là một mốt nhất thời. Văn phòng Tổng giám đốc tiền tệ tại Washington ước tính các ngân hàng hiện đang hoạt động với hơn 200 nghìn tỷ đô la công cụ phái sinh. Các công cụ phái sinh dần trở thành nơi tìm đến của các bên muốn giao dịch trên tất cả các thị trường. Chủ tịch danh dự Leo Melamed của CME cho biết:

“Chúng tôi sẽ thuần hóa Bitcoin”

Chúng ta có nên tin vào dự đoán của các trader hợp đồng tương lai huyền thoại không?

Mọi người gần như thống nhất Bitcoin quá biến động để trở thành phương tiện trao đổi, dẫn đến làn sóng dự án “coin ổn định” trong năm 2017 và 2018. Bản chất nguồn cung ổn định của Bitcoin do thiết kế khiến nó không bị ảnh hưởng bởi những cú sốc cung hoặc cầu, do đó, tất cả các điều chỉnh xảy ra thông qua giá cả và biến động là hệ quả tất yếu. Tuy nhiên, logic chặt chẽ không nhất thiết luôn đúng trong thực tế. Chẳng hạn, lập luận này cũng có lý đối với vàng, là một trong những tài sản biến động thấp nhất hiện nay, với mức di chuyển trung bình hàng ngày là 0.6% vào năm 2019 theo dữ liệu thu được từ Federal Reserve của thành phố Saint Louis.

Có một số yếu tố góp phần vào sự biến động của tài sản. Trong đó phải nhắc đến cấu trúc thị trường của chính nó. Các học giả đã nghiên cứu sâu rộng về tác động của việc phát triển thị trường phái sinh đối với biến động của tài sản cơ bản và kết luận một cách áp đảo rằng các công cụ phái sinh giúp bình ổn giá.

Điều này đặc biệt đúng đối với các hợp đồng tùy chọn, vì các dòng tiền thường bị chi phối bởi các lệnh chồng chéo lên nhau (lệnh bán chồng lên vị trí cơ bản) khi nhà đầu tư đang tìm cách tạo ra lợi nhuận nhiều hơn. Quỹ thu nhập do Wave Financial có trụ sở tại Los Angeles khởi xướng là bước đầu tiên theo hướng đó trong thị trường tiền điện tử.

Biến động của Bitcoin sẽ giảm về mặt cấu trúc khi các thị trường này tiếp tục phát triển.

Lựa chọn tự nhiên

Trong tiếng anh, phái sinh cùng vần với đòn bẩy, về cơ bản cho phép người chơi làm nhiều hơn những gì họ tưởng. Điều đó rất tuyệt, nhưng chỉ ở mức độ nhất định. Như Warren Buffet nổi tiếng đã nói, các công cụ phái sinh là vũ khí tài chính hủy diệt hàng loạt và đòi hỏi quản lý rủi ro cẩn thận.

Kết quả là các cơ quan quản lý đã nỗ lực kiềm chế việc sử dụng đòn bẩy trên toàn cầu. Vào tháng 5/2019, FSA Nhật Bản yêu cầu bitFlyer giảm đòn bẩy cho sản phẩm hoán đổi vĩnh viễn. FCA Vương quốc Anh đang có hành động quyết liệt hơn nữa bằng cách lên kế hoạch cấm cung cấp các công cụ phái sinh tiền điện tử cho các nhà đầu tư bán lẻ. Cơ quan quản lý cũng yêu cầu các nhà môi giới bán lẻ cảnh báo khách hàng của họ về những rủi ro khi đầu tư sử dụng sản phẩm phái sinh trên tất cả các loại tài sản. Chúng tôi tìm được thông điệp chào mừng trên nền tảng môi giới bán lẻ phổ biến như sau:

“CFD (hợp đồng chênh lệch) là công cụ phức tạp và có nguy cơ gây thua lỗ nhanh chóng do đòn bẩy. 72% tài khoản nhà đầu tư bán lẻ bị mất tiền khi giao dịch CFD với nhà cung cấp này”.

Nếu 72% các nhà đầu tư thua lỗ do giao dịch CFD với mức độ biến động thấp, điều gì có thể khiến giao dịch các sản phẩm đòn bẩy 100 lần trên Bitcoin với mức biến động khét tiếng trở nên sai trái?

Theo thời gian, có khả năng các nhà quản lý hoặc đơn giản là học thuyết Darwin sẽ dần dần đưa thị trường phái sinh vào tay các chuyên gia.

Không chỉ riêng khối lượng

Hầu hết những người tham gia có lẽ dành quá nhiều thời gian để lo lắng về khối lượng. Khối lượng của công cụ phái sinh chủ yếu là chức năng của đòn bẩy. Khi FSA Nhật Bản yêu cầu bitFlyer giảm mức đòn bẩy tối đa từ 15 lần xuống còn 4 lần vào ngày 28/5, khối lượng của sàn đã giảm nhanh chóng ít nhất 50%.

Các công cụ phái sinh là hợp đồng có tổng bằng không giữa hai đối tác. Trader và nhà đầu tư phải duy trì tài sản thế chấp so với những vị trí mở đó. BitMEX yêu cầu mức bảo trì tối thiểu 0.5% và mức margin ban đầu tối thiểu 1%. Mặt khác, CME yêu cầu 37% số tiền ký quỹ ban đầu. Điều đó có nghĩa là nếu bạn muốn mở vị trí long 1 triệu đô la trên BitMEX, bạn phải đặt ít nhất 10,000 đô la tiền ký quỹ so với ít nhất 370,000 đô la tại CME.

Tổng số giá trị hợp đồng tương lai Bitcoin mở (được gọi là vị thế mở) tại CME hiện có giá trị 150 triệu đô la so với 1.1 tỷ đô la tại BitMEX. Do yêu cầu margin, có khả năng số tiền tương tự đang được giao dịch với các công cụ phái sinh Bitcoin tại CME và BitMEX mặc dù sau đó khối lượng giao dịch tăng gấp 10 lần.

Đây là một điều tuyệt vời cho các sàn giao dịch nước ngoài vì họ thể kiếm được nhiều tiền hơn đáng kể với cùng một số vốn nhờ vào hoạt động thu phí từ khối lượng giao dịch.

Câu hỏi dai dẳng: Giá Bitcoin là bao nhiêu?

Nạn nhân của chính sự thành công đó không ai khác là các công cụ phái sinh. Vấn đề đầu tiên được đặt ra trong năm 2019.

Khi giao dịch xảy ra trên margin, các sàn giao dịch phái sinh đã cẩn thận thiết kế chỉ số giá giao ngay lớn hơn rất nhiều so với giá của các sàn giao dịch vật lý. Chỉ số được sử dụng để giải quyết các hợp đồng khi hết hạn và quyết định khi nào bắt đầu lệnh margin. Đó là một cách thông minh để ngăn chặn thao túng hợp đồng phái sinh tiền điện tử không quá thanh khoản.

Tuy nhiên, vì thị trường phái sinh tăng trưởng theo cấp số nhân nên giờ đây chúng ta đã bước vào giai đoạn mà các sàn giao dịch vật lý cơ bản có khối lượng nhỏ hơn nhiều so với các sàn giao dịch phái sinh – chỉ chiếm 10% tổng khối lượng. Như vậy, sàn giao dịch sản phẩm phái sinh đã trở nên hấp dẫn hơn và cố gắng thao túng các sàn giao dịch cơ bản ít thanh khoản để mang lại lợi nhuận từ các giao dịch công cụ phái sinh.

Điều này có thể thấy rõ nhất vào đầu tháng 5 năm nay khi lệnh quy mô tương đối nhỏ trên sàn giao dịch vật lý Bitstamp đã kích hoạt làn sóng thanh lý tại BitMEX và hạ gục toàn bộ thị trường.

Sàn giao dịch dường như ngày càng nhận thức được vấn đề và đã cố gắng củng cố các chỉ số nhưng đôi khi để lại những hậu quả đáng tiếc. Chẳng hạn như một phép tính toán sai lầm gần đây tại Deribit đã gây thiệt hại 1.3 triệu đô la.

“Có một đại dương dầu dưới chân chúng ta! Không ai có thể làm được điều đó ngoại trừ tôi!” – Hiệp sĩ Daniel Plainview trong bộ phim ‘There Will be Blood’

Khi CBOE chính thức ra mắt, hy vọng cuộc cạnh tranh giữa CME và ICE sẽ nóng lên vào năm 2020 với các hợp đồng quyền chọn của riêng mình.

Sẽ rất đáng khích lệ khi thấy hoạt động phòng ngừa rủi ro của các tổ chức đạt được nhiều tiến bộ, được các công ty khai thác dẫn dắt và được các hợp đồng quyền chọn, giao nhận thực tế hỗ trợ. Chính phủ Mexico được cho là đã chi 1 tỷ đô la cho các hợp đồng quyền chọn trong năm nay để làm hàng rào bảo vệ lĩnh vực sản xuất dầu vào năm 2020 của quốc gia. Như vậy, vẫn còn một số cách để phát triển công cụ phái sinh tiền điện tử.

• Trader OTC kỳ cựu: 3 quan điểm sâu sắc và rủi ro của các công cụ phái sinh tiền điện tử
• Hợp đồng tương lai Ethereum: Công cụ phái sinh ‘khủng’ tiếp theo sắp khuấy động thị trường?

Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.